Τετάρτη, Φεβρουαρίου 04, 2009

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ-ΕΘΙΜΟ ΤΡΥΦΩΝΑ

Παρασκευή 30 Ιανουαρίου - Κυριακή 1 Φεβρουαρίου










Ο Λαογραφικός Όμιλος «Φίλοι της Παράδοσης» πραγματοποίησε τριήμερη εκδρομή στον Έβρο για να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις του Τρύφωνα στα Δίκαια του Έβρου κατά το διάστημα Παρασκευή 30 Ιανουαρίου-Κυριακή 2 Φεβρουαρίου. Η εκδρομή έγινε μετά από πρόσκληση του Δήμου Τριγώνου του Έβρου και σε συνεργασία με τους Συλλόγους: Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης, Άγιος Αθανάσιος και Πεντάλοφος Θεσσαλονίκης.
Το Σάββατο 31 Ιανουαρίου οι «Φίλοι της Παράδοσης» επισκέφθηκαν το γνωστό χωριό Μεταξάδες, όπου ανάμεσα στα άλλα έκαναν γνωστά τα γιαπράκια και το τσίπουρο της Κοζάνης. Το απόγευμα επισκέφθηκαν το χωριό Καστανιές, το τελευταίο χωριό πριν τα σύνορα με την Τουρκία καθώς και το ποτάμι Άρδα, γνωστό από τα river party που διοργανώνονται κάθε χρόνο. Το βράδυ μαζί με ένα κοινό χορευτικό σχήμα από όλους τους Συλλόγους που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις παρουσίασαν χορούς της Βόρειας Θράκης στα Δίκαια και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στην τοποθεσία «Αμπέλια», στο χώρο δηλαδή γιορτής του Τρύφωνα. Ακολούθησε το άναμμα της φωτιάς και υπαίθριο παραδοσιακό γλέντι με άφθονο κρασί και φαγητό. Στη συνέχεια οι «Φίλοι της Παράδοσης» τίμησαν με την παρουσία τους τον ετήσιο χορό του Λαογραφικού Μουσείου Ορεστιάδας, ένα καθαρά θρακιώτικο γλέντι, αποκομίζοντας πολλές εμπειρίες, κάνοντας γνωριμίες και ανταλλάσσοντας απόψεις με το Λαογραφικό Μουσείο και το Λύκειο Ελληνίδων Ορεστιάδας, αφού κοινό στοιχείο όλων ήταν η αγάπη για το χορό και την παράδοση. Η φιλοξενία των Θρακιωτών ήταν πολύ ζεστή και άψογη καθώς αφιέρωσαν αρκετή ώρα για τους Φίλους της Παράδοσης με τραγούδια της Κοζάνης (έντεκα) και γενικά της Μακεδονίας.
Την Κυριακή, 2 Φεβρουαρίου, οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν πολύ νωρίς: Αναπαράσταση του εθίμου στο σπίτι του «Τρύφωνα», Εκκλησιασμός του «Τρύφωνα» στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου, πορεία της πομπής του «Τρύφωνα» προς τα «Αμπέλια» με τη συνοδεία των Συλλόγων, Αγιασμός στο παρεκκλήσι του Αγίου Τρύφωνα, Αγιασμός των αμπελιών, Χορός του «Τρύφωνα», Παλαίστρα «Τρύφωνα» και γλέντι με άφθονο κρασί, φαγητό και φυσικά ατέλειωτο χορό με αυθεντικούς σκοπούς της Θράκης. Επιστροφή της πομπής στα Δίκαια, περιφορά στους δρόμους του χωριού και εκδηλώσεις στην πλατεία του χωριού με ομιλίες, χορευτικά και γλέντι μέχρι αργά το βράδυ με την παραδοσιακή ορχήστρα του Ντίνου Βασιλειάδη.
Φεύγοντας εκείνο που έμεινε στα μέλη του Ομίλου ήταν χαρά, γιατί ακόμη και σήμερα υπάρχουν αρκετοί που προσπαθούν να διατηρήσουν τα έθιμα και τους χορούς, αρκετοί λάτρεις της παράδοσης, αλλά και λύπη, γιατί αυτοί οι λίγοι έχουν εγκαταλειφθεί στη δική τους μόνο προσπάθεια χωρίς βοήθεια έξωθεν.
Ο Άγιος Τρύφωνας γεννήθηκε στη Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας, και μαρτύρησε στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας το 249 μ.Χ., επί αυτοκράτορα Δεκίου.
Ο Άγιος Τρύφωνας, πολιούχος της Νίκαιας, θεωρείται από το λαό μας φύλακας των αμπελιών, των αγρών, της βλάστησης και της καλλιέργειας. Συνδέεται με το κρασί επειδή καταγόταν από μια περιοχή που ήταν από τους μεγαλύτερους αμπελότοπους της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η θέση της γιορτής του στον ετήσιο κύκλο πρέπει να έπαιξε ρόλο στην καθιέρωση του Αγίου ως προστάτη των αμπελουργών. Η γιορτή του Αγίου, ο οποίος στις νεότερες αγιογραφίες κρατά κλαδευτήρι, συμπίπτει με την περίοδο του κλαδέματος των αμπελιών. Σημαντική τεχνική εργασία που χρειάζεται πείρα και γνώση, αφού καθορίζει την πορεία των κλημάτων. Έτσι ο Φεβρουάριος επηρεάζει το βλαστικό κύκλο των αμπελιών. Ο Φεβρουάριος ξεκινάει με τα «Συμόγιορτα», δηλαδή τρεις γιορτές που η μια διαδέχεται την άλλη, του Αγίου Τρύφωνα, της Υπαπαντής και του Αγίου Συμεών. Λέγεται πως «Αι-Τρύφωνας τριβ’, Υπαπαντή πλαθ’ κι ο Συμεών σημνειών’. Σε ορισμένες περιοχές κάθε εργασία ήταν απαγορευμένη για τις μέρες τούτες. Ειδικά για του Αγίου Τρύφωνα, λένε, πως τη μέρα εκείνη δεν έκοβαν τίποτα με μαχαίρι, για να μην κόψει το σκουλήκι τις ρίζες των κηπευτικών που θα φύτευαν την άνοιξη στα χωράφια.